İklimlendirme Teknik Kurulu Oteller ve Toplu Taşımada alınması gereken pandemi tedbirlerini açıkladı

İklimlendirme Teknik Kurulu Oteller ve Toplu Taşımada alınması gereken pandemi tedbirlerini açıkladıSağlık yapılarından otel ve AVM’lere, askeri yapılardan spor tesislerine, eğitim tesislerinden konuta, endüstriyel tesislerden eğlence alanlarına kadar pek çok noktada hangi teknik önlemlerin alınması ve neler yapılması gerektiği ile ilgili çalışmalar yapan teknik kurul, ikinci açıklamasını “Otellerde Pandemi Tedbirleri ve Toplu Taşıma Araçlarında Pandemi Tedbirleri ” üzerine yaptı. Gerek Corona Virüs salgınının dünya ve ülkemizi uzun bir süre etkileyeceği gerçeği, gerekse mevcut eksiklik, yanlış bilgi ve uygulamaların giderilmesi ve sağlıklı, güvenli ortamlar oluşturmaya yönelik bu çalışmaların dikkatle değerlendirilmesi gerektiğini vurgulayan İklimlendirme Teknik Kurulu, toplum sağlığına katkıda bulunmak üzere tüm ilgililerce önerilerin eksiksiz olarak uygulanmasının büyük öneme sahip olduğunun altını çizdi.

MMO (Makina Mühendisleri Odası), ISKAV (Isıtma Soğutma Klima Araştırma ve Eğitim Vakfı), İSKİD (İklimlendirme Soğutma Klima İmalatçıları Derneği), MTMD (Mekanik Tesisat Müteahhitleri Derneği), MÜKAD (Mühendis ve Mimar Kadınlar Derneği), TTMD (Türk Tesisat Mühendisleri Derneği) ve TRFMA (Tesis Yönetim Derneği)’nın katılımıyla oluşturulan Kurul; iki hafta önce UTTMD (Uluslararası Tesis Teknik Müdürleri Derneği)’nin, geçen hafta da ESSİAD’ın (Ege Soğutma Sanayicileri İş Adamları Derneği) katılımıyla dokuz uzman kuruluşu kapsıyor.

Dokuz uzman kuruluş ve Türk Tabipleri Birliği üyesi tabiplerin katılımı ile oluşturulan Makine Mühendisleri Odası İklimlendirme Teknik KuruluKurulda uzman hekimler olarak; Prof. Dr. Ali Osman Karababa, Prof. Dr. Ayşın Zeytinoğlu, Prof. Dr. Candan Çiçek, Prof. Dr. Dilek Yeşim Metin, Doç. Dr. Ebru Ortaç Ersoy, Prof. Dr. Feride Aksu Tanık da yer alıyor.

KARAYOLU TOPLU TAŞIMA ARAÇLARINDA PANDEMİ ÖNLEMLERİ BU METİN SAĞLIK BAKANLIĞI BİLİM KURULU ÖNERİLERİNE EKLENMESİ AMACIYLA HAZIRLANMIŞTIR.

Amaç: Pandemi sürecinde karayolu üzerinde sağlıklı ve güvenli toplu taşıma yapılabilmesi için toplu taşıma araçlarının en iyi performansa sahip olmasına yönelik önlemler. Önlemlerin dayandırıldığı durum ve genel kabüller;
Pandemi olağanüstü bir durumdur ve olağan şartlardan farklı önlemler gerektirir, Araçta, mutlaka bir Pandemi taşıyıcısı olabileceği varsayılmalıdır, Sürücü için en uygun, yolcular için asgari konfor şartları sağlanmalıdır, Firmalar, sürücü ve mürettebatın sağlıklı olduğundan emin olmalı, bunu sağlamalıdır, Önerilen tedbirler, kısa vadeli ve acil olarak alınabilecek olanlardır. Orta ve uzun vadede bazı sistemlerin yapısında köklü değişiklik yapılması (Karbon veya HEPA filtre takılması vb) düşünülecek olursa, bunun için mutlaka araç üreticileri ile işbirliği yapılmalıdır, 2019 yazında şehirlerarası otobüslerde üzücü kayıplara neden olan yangınların bu yaz tekrarlamaması için ek önlemler alınmalıdır.

TAZE HAVA KULLANIMI: Taze havanın doğal yollarla (pencere, açılır tavan penceresi, duraklarda kapı açılması vb.) araç içine alınması sağlanmalıdır. Araç iç hava sirkülasyonu yapılmamalı, bu amaçla, araç iç hava sirkülasyon düğmesi mutlaka kapalı olmalı veya iptal edilmelidir.

TERMAL KONFOR: İklimlendirme sisteminin mümkün olduğunca fazla dış hava ile çalıştırılması için teknik önlemler alınmalıdır. İklimlendirme sisteminin zorunlu olmadıkça kulanılmaması (IRU tavsiyesi) ve yolcuların rahatsız olmadan maskeyi sürekli olarak takabilmeleri için termal konfor sağlanmalıdır. Bu amaçla araç içi sıcaklığı: Şehir içi otobüslerde 26-28ºC, Şehirlerarası otobüslerde 24-26ºC olarak ayarlanmalıdır.

DEZENFEKSİYON: Havalandırma ve iklimlendirme sistemlerinin bakım ve dezenfektasyonu daha sık yapılmalıdır. Araç içi ortam ve yüzey dezenfektasyonunun gerçekleştirilmesi için yerel yönetimlerin koordinasyonunda ilgili kurallar belirlenmeli, bu işlem eğitimli ve yetkilendirilmiş uzman ekipler tarafından uygulanmalı, ileriye yönelik olarak bu işlemlerin otomatik ve akıllı uygulamaları geliştirilmelidir. Merkezi bir yazılım geliştirilerek hangi araca ne işlem yapıldığının, uygulamaların daha kolay denetlenmesi ve izlanmesi sağlanmalıdır. Pandemiye karşı mücadelede alınan önlemlerin etkinliği için ulaşımla ilgili tüm birim çalışanlarına (servis elemanları, şoförler, denetim ekibi vb.) eğitim verilmelidir.

SÜRÜCÜ: Şehiriçi otobüs sürücüsünün Pandemiye karşı korunması için, güvenli ve ergonomik sürüş pozisyonu bozulmadan, separatör uygulanmalı ve bu alandaki sıcaklığın konfor sıcaklığını (26-28ºC) geçmemesi sağlanmalı, sürüş güvenliği açısından maske kullanımı zorunlu olmamalıdır. Tüm otobüs sürücülerinin çalışma ve dinlenme süreleri yeni şartlara göre düzenlenmeli, şehirlerarası otobüs sürücülerinin daha sık molalarla hem dinlenmeleri hem de otobüsün kapıları açılarak temiz havayla havalanması sağlanmalıdır.

DOĞRU PARÇA VE BAKIM: Araç içi havalandırma ve iklimlendirme sisteminin fabrika çıkış ayarlarında olması sağlanmalıdır. Araç üreticisinin bilgisi ve onayı olmadan bu sistemlerde değişiklik (tadilat) yapılmamalıdır. Bu amaçla: Bu sistemlerin bakım ve onarımları sadece yetkili teknik servis ve/veya eğitim almış uzman teknik elemanlar tarafından yapılmış olmadır. Bu sistemlerle ilgili donanımların üretici tavsiyesi ve fabrika tarafından belirlenmiş teknik özelliklere göre ayarlanması ve kullanılması sağlanmalıdır. Pandemi süreci için önerilen yeni ayarların (sıcaklık ayarı, iç sirkülasyonun kapatılması, temiz havanın artırılması vs)

Elektronik Kontrol Ünitesine işlenmesi teknik olarak mümkünse Yetkili Servis tarafından yapılması ve yapılan değişikliklerin kayıt altına alınması sağlanmalıdır. Bu sistemleri de kullanılan tüm filtreler, orijinal yedek parça olmalı ve bu denetlenmelidir. Her gün sonunda filtreler tekniğine uygun temizlenmeli ve dezenfekte edilmelidir. Araç içindeki havayı temizleyen iç Filtreler araç üreticisinin tavsiyelerinden daha sık değiştirilmelidir. Pandemi sürecinde iç Filtre değişimi ile ilgili önerilerimiz aşağıdaki gibidir: Şehirlerarası ve Turizm araçlarında: her 45 günde bir Şehir İçi Toplu Taşıma Araçlarında: her 30 günde bir

EK TEKNİK ÖNLEMLER:

Şehir içi ve şehirlerarası toplu taşımada Pandemiye karşı mücadele etkin bir şekilde yapılırken kaza ve yangın risklerini azaltmak için ek teknik önlemler alınmalıdır: Otobüslerde yasal olarak zorunlu olan “Yangın Algılama ve Alarm Sistemi” ve belli tarihlerden sonra yeni otobüslerde zorunlu olan “Otomatik Yangın Söndürme Sistemi” nin çalışır durumda olduğu yetkili teknik servis tarafında denetlenmeli ve kayıt altına alınmalıdır. Yetkili Teknik Servislerde OBD (On Board Diagnostic) Arıza Tespit Cihazıyla yapılacak denetimde otobüslerin yakıt ve emisyon sistemlerinde yangına neden olabilecek tadilat (AdBlue-Emülatörü takılması, EGR ve DPF iptali vs) yapılmadığı ve şehirlerarası otobüslerdeki Elektronik Sürüş Destek Sistemlerinin (ABS, ESP, AEBS ve LDW vs) çalışır durumda olduğu kayıt altına alınmalıdır.

YOLCU SAYISI: Pandeminin yayılmasını engelleyici önlem olarak araçlara daha az yolcu alınması amacıyla m2 başına yolcu sayısı yeniden belirlenmelidir. 1.6.2020 tarihli İçişleri Bakanlığı genelgesi ve ardından 3.6.2020 tarihli İstanbul İl Hıfzısıhha Kurulu kararlarına göre ayakta yolcu sayısı 2,7 kişi/m² ye kadar çıkabilmektedir. Şehir içi toplu taşıma araçlarında en az 1 metre fiziksel mesafenin sağlanması ve ayakta yolcu için 1 kişi/m² (fabrika çıkışı 8 kişi/m²) kabulüyle aşağıdaki formüllerle hesaplama yapılmalıdır:

Oturan Yolcu Sayısı: Kapasite değeri / 2

Ayakta Yolcu Sayısı: Kapasite değeri / 8

Bu uygulamanın sorunsuz gerçekleştirilmesi için kademeli mesai sistemi devreye alınmalıdır.

KADEMELİ MESAİ: Çalışma saatlerinin kademeli mesai ile daha geniş bir zamana yayılmasıyla şehir içi toplu taşıma araçlarında 1m fiziksel mesafeyi bozan yığılmalar önlenebilir. Örneğin; mesai başlangıcının fabrikalarda 06.00’da, kamu kurumlarında 08:00’de, ofis ve hizmet şirketlerinde 10.00’da, ders başlangıcının okullarda 09.00’da olması, mesai ve ders bitiş saatlerinin de başlangıca uygun şekilde yine kademeli olarak düzenlenmesi sağlanabilir.

OTELLERDE PANDEMİ TEDBİRLERİ (BU METİN SAĞLIK BAKANLIĞI PANDEMİ BİLİM KURULU İLE KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI TAVSİYELERİNE İLAVE OLARAK UYGULANACAKTIR).

Amaç: Mevcut oteller-tatil köyleri, dinlenme ve turistik amaçlı tesislerde yer alan kapalı alanların mekanik tesisat açısından pandemi senaryolarının oluşturulması, pandemi sürecinde çalışma şekli, pandemi sürecinde en iyi performansı gösterebilmesi için gerekli değişikliklerin önerilmesi.
Pandemi süresince tesisat sistemlerinde alınacak önlemleri takip edecek, yönetecek ve yapılan işlemleri kayıt altına alacak bir teknik sorumlu görevlendirilmelidir.

A) KLİMA SANTRALLERİ

A1 – TAZE HAVALI KLİMA SANTRALLERİ

Taze hava santralleri %100 taze hava ile çalıştırılmaya devam edilecektir. Eğer bu santralde ısı geri kazanım ünitesi var ise aşağıda B) maddesinde yer alan yönergeler takip edilecektir. %100 Taze havalı klima santralinde debi artırımı ihtiyacı söz konusu ise fan debisi arttırılacaktır (fan kayış kasnak sisteminde gerekli düzenleme yapılarak ve/veya 50 hertz yerine 60 hertz ile çalıştırılarak vb.) Bu durumda ısıtma ve soğutmada kapasite kontrolü yapılacak ve gerekli tedbirler alınacaktır. VAV ile kontrol edilen mahallerde CO2 sensörünün sistemi durdurmadan ve taze hava debisini düşürmeden çalışması için gerekli düzenlemeler yapılmalıdır.

A2 – KARIŞIM HAVALI KLİMA SANTRALLERİ

Karışım Havalı Klima Santralleri % 100 taze havalı olarak çalıştırılacaktır. Ortamdan emiş yapılan egzoz havasının taze havaya karışması engellenmelidir. Dönüş havasının karışım hücresine olan bağlantısından önce gaz sızdırmaz (gas teight shut-off) damperler tavsiye edilir. Tam taze hava kullanımına geçilmesi nedeniyle taze hava alış, egzost atış ağızları ve bağlantı kanalları boyutları kontrol edilerek düzenlenecektir. Taze hava alış ağızına pandemi durumunda tam, normal zamanlarda ihtiyaca göre açılmak üzere yeni kapasiteye uygun motorlu damperler konulacaktır. Bu alanlar için pandemi mahal şartlarına göre üfleme sıcaklığı tayin edilecektir. Çıkan hesaplar doğrultusunda ısıtma soğutma bataryaları, nemlendirici kapasiteleri , boru ve vana kesitlerinin uygunluğu kontrol edilecek ve gerekli önlemler alınacaktır.

A3 – ÇATI TİPİ PAKET KLİMA CİHAZLARI (ROOFTOP)

Çatı Tipi paket klima cihazları % 100 taze havayla çalıştırılacaktır. Eğer bu cihazlarda ısı geri kazanım ünitesi var ise aşağıda B) maddesinde yer alan yönergeler takip edilecektir.

B) KLİMA SANTRALLERİNDE VEYA GENEL AMAÇLI OLARAK KULLANILAN ISI GERİ KAZANIM ÜNİTELERİ

Tamburlu Tip Isı Geri Kazanım Üniteleri: Geri dönüş havası üzerinde bulunan virüslerin, tamburun çalışması sırasında egzoz ve taze hava aynı yüzeylerden geçtiği için taze havaya karışma riski nedeniyle kullanılmamalıdır. Bu önlem pandemi süreci içindir, pandemi sonrasında ünitelerin daha önceki şekilde kullanılmasına devam edilebilir.

Plakalı tip Isı Geri kazanım Üniteleri: Sızıntı riski çok düşüktür. Sızıntı kontrolü yapılmalı ona göre kullanımına karar verilmelidir. Bataryalı Tip Isı Geri kazanım Ünitesi: Havanın karışma riski olmadığından kullanılabilirler. Kullanılmayan ısı geri kazanım ünitelerinin bağlantıları taze havaya karışım olmayacak şekilde sızdırmaz hale getirilmelidir.

C) KLİMA SANTRALLERİNİN DÜZENLENMESİ

Genel Kurallar

Klima santrali egzoz atış panjuru ile taze hava emiş panjuru arasında en az 10m. mesafe olmalı ve/veya temiz ve kirli hava karışma riski olmayacak şekilde düzenlenmelidir. Taze hava emiş kanalı ve taze hava panjuru gerekiyorsa %100 taze hava ile çalışabilecek şekilde revize edilmelidir. Taze hava alış ve egzoz atışları insanların yürüme ve bulunma ortamlarında uzaklaştırılmalı ve mümkünse farklı cephelerden olmalıdır. Bu şartın sağlanamaması durumunda egzoz atış ağzında HEPA filtre veya UV-C sistemleri uygulanmalıdır. Aynı şekilde taze hava emiş ağzı riskli ise taze hava girişinde HEPA filtre veya UV-C sistemleri uygulanmalıdır. Mevcut klima santral kapasitesi kontrol edilmeli, taze hava miktarı ve egzoz havası miktarını artırma koşulları irdelenmelidir. İç mekanlara daha fazla taze hava verme ve egzoz debilerini arttırma şartları zorlanmalıdır. Isıtma ve soğutmada kapasite düşümünü engellemek için gerekli tedbirler alınmalıdır. Otellerde pandemi senaryoları oluşturulurken Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından belirlenen yönergelere uygun olarak ortak kullanım alanlarındaki kullanıcı sayısı ve kullanım koşulları yeniden düzenlenmelidir. Egzoz hava kanalı ve panjurlarında gerekli önlemler alınmalı ve gerekli revizyonlar yapılmalıdır.

D) OTEL GENEL MEKANLARINDA BULUNAN DİĞER CİHAZ VE SİSTEMLERE AİT ÖNLEMLER

Otellerde bulunan tüm hava perdeleri kapalı konumda tutulmalıdır. Otellerde bulunan Fan-coil, VRV–VRF, Isı Pompası, Split Klima iç üniteleri vb. gibi iç hava sirkülasyonu yapan cihazlar kullanılmayacak veya aşağıdaki tedbirler alınarak çalıştırılacaktır.

-Mevcut cihaz ve sistemlerde, HEPA Filtre kullanılarak, hava sirkülasyon yönleri kontrol edilerek, bulaş riski minimum seviyede tutulacak şekilde bu cihazlar kullanılabilir. HEPA filtre kullanılması durumunda fan basıncı kontrol edilmeli ve gerekli önlemler alınmalıdır. Ayrıca gürültü seviyesi gürültü yönetmeliği şartlarını sağlamalıdır.

-Sistemlerde UV-C lambalar ulusal ve uluslararası standartlara uygun olmak ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde tedbir alınmak kaydıyla, virüsleri yok edecek şekilde gerekli süre ve şiddette uygulanmak koşulu ile kullanılabilir. UV-C lambalarda Işınım maruziyet şiddeti ve maruziyet süresi konusunda yapılan bilimsel çalışmaların takibi sonrası, belgelenmek koşulu ile uygulanabilir.

-Mahal tipi hava temizleme cihazları ulusal ve uluslararası standartlara uygun olmak ve virüsleri yok edecek şekilde hava hızları uygulanmak koşulu ile hava sirkülasyon yönleri kontrol edilerek bulaş riskini minimum seviyede tutacak şekilde kullanılabilir. İç hava (Resirküle) ile çalışan cihazlar başka herhangi bir tedbir alınmadan sadece %100 taze havalı santraldan gelen şartlandırılmış taze hava ile veya şartlandırılmamış %100 taze hava ile çalıştırılabilir. Bu uygulamalarda mahalden iç hava almayacak şekilde düzenleme yapılmalı ve gerekli tüm önlemler alınmış olmalıdır.

-Su akışkanlı sistemlerde kış sezonunda cihazların kapatılması durumunda tesisatın donmasına karşı gerekli önlemler alınmalıdır Havalandırma tesisatlarında mümkün olduğunca hava türbülansının az olacağı çözümlere gidilmelidir. Mümkün ise üstten üfleme, yer seviyesine yakın yerlerden emiş yapılarak hava türbülansı önlenebilir İç ortam nem seviyesi %40 ile %60 aralığında tutulmalıdır. Santrallerde yapılan değişikliklere bağlı olarak ısıtma soğutma sistemlerinin ve pompa sistemlerinin pandemi senaryosu dahilinde yeterliliği kontrol edilmelidir. Yetersizlik durumunda gerekli önlemler alınmalıdır. Klima cihazı bulunmayan mekanlarda hız anahtarlı, gerekiyorsa CO2 sensörlü çift fan sistemi ile % 100 taze hava ve % 100 bağımsız egzoz fanı ile cebri havalandırma yapılmalıdır. Taze hava girişine kış için kanallı tip fan ve elektrikli ısıtıcı tavsiye edilir. Bu da yapılamıyorsa pencereler kullanılarak yapılabilecek en yüksek oranda doğal havalandırma yapılmalıdır.

-WC aspiratörleri 7/24 kesintisiz çalıştırılmalıdır. WC’lerde negatif basınç sağlanmalıdır. WC'lere mümkün olduğunca egzoz havasının %80’i kadar taze hava verilmelidir. WC egzoz atışları kesinlikle taze hava emişine karışmamalıdır. Tercihen WC şaftlarında dikey atışlı fanlar kullanılmalıdır. Yer sifonlarına sürekli su ilave edilmeli, süzgeçlerin kuru kalması engellenmelidir. WC'lerde Lavabo bataryaları, pisuar muslukları, sıvı sabunluklar el değmeden (fotoselli, dizden, ayakla kumandalı olarak) çalışmalıdır. Kapılar el değmeden açılacak şekilde çalışır olmalıdır. Hava ile çalışan el kurutma sistemleri kapatılmalı ve kağıt havlular kullanılmalıdır. Klozetlerde tek kullanımlık klozet örtüleri kullanılmalıdır (Mümkünse el değmeden otomatik değişen tipler). WC kabinlerine mutlaka dezenfektan ve tuvalet kağıdı konulmalı ve sık sık kontrol edilmelidir. WC'lerde, sifonu çekmeden önce klozet kapakları kapatılmalıdır. Klozet kapağı kapatılmadan sifonun çalışmayacağı bir düzenek yapılması tavsiye edilir. Alaturka WC'lerde hijyen anlamında özel tedbir alınmalı veya kullanıma kapatılmalıdır. Abdest alma mahallerinde en büyük risk taşıyan alanlardır. Özel hijyen tedbirleri alınmalı aksi takdirde pandemi sürecinde kapalı tutulmalıdır. Gri su sisteminde toplanan hatlar gri su sistem tankına değil kanalizasyona gönderilmelidir. Gri su ile beslenen hatlara temiz su hattından by-pass hattı çekilmelidir. Veya gri su sisteminin çıkışında eğer yoksa UV-C lamba hücresi vb. dezenfeksiyon sistemi eklenmelidir.

-Bina otomasyon sisteminde servis alma süresi kayıt altında tutulmalı ve servis zamanı alarm verecek şekilde senaryo oluşturulmalıdır. Pandemi sürecinde uzun süre kapalı olan ve ara verilerek değişik zamanlarda çalıştırılan sistemlerde olası diğer bakteri ve mantar risklerine dikkat çekilmelidir.

-Su depoları, soğutma kuleleri, rezervuar gibi alanlarda uygun önlemler alınmalı, tesisat temizliklerinin yapılması önerilmelidir.

-Otellerde açık otopark alanı Kültür ve Turizm bakanlığı tarafından belirlenen standartlardaki kişi kapasitesine göre yeterli ise kapalı otoparklara araç alınmamalıdır. Açık otopark alanı yeterli değilse ve kapalı otopark kullanılacak ise araç girişine şartnamesine uygun olarak araç dezenfeksiyon havuzu tesis edilmelidir. Kapalı otoparkta egzost aspiratörleri sürekli çalıştırılmalıdır.
Otellerin misafir, ziyaretçi, çalışan ve mal giriş kapılarında hijyenik paspaslar konumlandırılmalıdır. Otoparklara verilen iç mahal egzoz çıkışları var ise bu atış hatları dış ortama kadar taşınmalıdır.

E) OTEL YATAK ODALARI

Otel Odalarında bireysel kullanım olduğu için fan coil-VRV-VRF /Isı pompası vb. iç ünite cihazları dezenfeksiyon işlemi yapılarak çalıştırılabilir. Dezenfeksiyon işlemi her müşteri değiştirmede tüm oda ve cihazlar işletme ve bakım komisyonu tarafından belirleneceği şekilde yapılmalıdır. Otel odasını kullananlar dışında oda servisi vb. kişilerin odaya girmesi durumunda müşteri değiştirmede yapıldığı gibi dezenfeksiyon işlemi mutlaka yeniden yapılmalıdır. Oda içerisinde döşemede halı kaplama var ise kolay temizlenebilir ve silinebilir parke/seramik vb. malzemelerle değiştirilmesi önerilir.

F) MUTFAKLAR

Egzost aspiratörlerinin çalışması esnasında, egzost debisinin %80’i oranında taze hava takviyesi yapılmalıdır. Egzoz aspiratörü ile taze hava aspiratörü eş zamanlı çalıştırılacak şekilde önlem alınmalıdır. Mahallerden çekilen egzoz ile yakın bir yerden mutfak hava beslemesi yapılıyorsa egzoz hattı mutfaktan çıkarılarak uygun şartlarda atmosfere atılmalıdır. Pişirme ünitelerinin davlumbaz sistemlerinde çift cidarlı davlumbazlar kullanılması önerilir. Mutfak klima santrali ayrı olarak planlanmış olmalıdır. %100 taze havalı olarak çalışacak bu klima santrali sürekli çalıştırılmalıdır. Pişirme ünitelerinin üzerindeki davlumbazlar her gün kullanımı bittikten sonra ilgili bakanlık pandemi yönergelerine göre dezenfekte edilmelidir. Cihazların önlerinde paslanmaz çelikten tavalı ve sifonlu ızgaralar olmalıdır. Sebze ve meyveler elle değil sebze yıkama makinası ile yıkanmalıdır. Mutfak – personel giyinme alanları–personel duş-WC alanları-depolar–mutfak ana giriş kapısı ile diğer mahallerden ayrılmış olmalıdır. Bu alana giriş kapıları kart okumalı hermetik kapılarla değiştirilmeli ve yetkilendirilmiş personel dışında kişilerin girişleri engellenmelidir. Mutfak girişinde hijyenik paspas oluşturulmalıdır. Servis alanında eğer yoksa garson el yıkama alanı oluşturulmalı ve diz kontrollü ya da ayaktan kumandalı fotoselli su ve sabun dağıtıcı otomatiklerle donatılmış olmalıdır. Ürünlerin hazırlanması ve servisi esnasında kullanılan malzemelerin bulaşıkları mutlaka bulaşık makinasında minimum 60˚C’de yıkanmalıdır. Mutfak personel üniformaları ve ayakkabı/terlikler günlük olarak minimum 60˚C sıcak suda temizlenmelidir. Soyunma kabinlerinde varlık sensörlü UV-C'lerle önlem alınmalıdır.

G) ÇAMAŞIRHANELER

Çamaşırhane klima santrali ayrı olarak planlanmış olmalıdır. %100 taze havalı olarak çalışacak bu klima santrali sürekli çalıştırılmalıdır.
Çapraz kontaminasyon olmaması için kirli ve temiz alanlar mutlaka ayrılmış olmalıdır. Kirli giriş ve temiz çıkış trafiği hijyen kurallarına göre düzenlenmelidir. Kirli alanlarda , basma havuzlarının üzerinden alınan davlumbazların bağlı olduğu ayrı bir egzoz sistemi olmalı. Egzost atış ağzına insanların bulunduğu ortama atılıyorsa o taktirde HEPA filtre+UV-C lamba konulmalıdır. Egzoz atış ağzının insan yürüme alanlarına denk gelmemesi konusunda önlem alınmalıdır. Kirli alanların egzozları ayrı bir aspiratörle planlanmamışsa mutlaka back damperler kullanılarak temiz alana hava kaçışı engellenmelidir. Çamaşır kirli ayırma mahalleri negatif basınçta olmalıdır. Mutlaka egzostun %80 i kadar taze hava beslemesi yapılmış olmalıdır. Kirli tekstili makinaya yükleme yapan personel uygun kıyafet, koruyucu maske ve eldiven ile çalışmalıdır. Kirli tekstil yerde bırakılmamalıdır. Yükleme makine kapasitesi üzerinde olmamalıdır. Temiz alan ise pozitif basınçta tutulmalıdır Temiz alanda %40-60 RH (Bağıl nem) önerilir. Temiz çamaşırlar hazır hale geldiğinde paketlenmiş olarak istiflenmelidir. Hijyenik bariyerli tam otomatik çamaşır makinaları önerilir. İklimlendirme Teknik Kurulu tarafından yayımlanan bakım ve işletme prosedürlerine uyulmalıdır.

H) ASANSÖRLER

Zorunlu olmadıkça asansöre binilmeyip mümkünse merdiven kullanılmalıdır. Asansörlerde taşınan insan sayıları azaltılmalıdır. 1 m²’ye 1 kişi olmak üzere kullanılmalıdır. Aile kullanımında ise bu sayı iki katına çıkarılabilir. Asansör kabini bekleme halindeyken gerekli ayarlamalar yapılarak kabin kapıları açık olacak şekilde beklemesi sağlanmalıdır. Asansörün beklediği katta binanın dış havaya açılan kapısı veya penceresi varsa açık tutulmalıdır. Bekleme halinde iken varlik sensörü ile çalışan UV-C ile dezenfeksiyon yapılıyorsa kapılar kapalı tutulmalıdır. Asansör kuyusu mümkünse üstten havalandırılıp mümkün olan en alt kottan egzost edilmelidir. Kuyu boşluğunun en alt kotunda denk gelen katında dış havaya bağlantı yapılarak egzoz fanı ile atış yapılmalıdır. Asansör kuyusunda kabinden geri kalan alan; Kabin taban alanından %50 oranında veya daha küçükse ve asansör kuyusu dibinden taze hava alınabiliyorsa kabin içi fanlara gerek kalmadan emme basma tulumba gibi çalışacak kabinin yarattığı etki ile kuyu sürekli taze hava ile beslenebilir. Kabin içinde alt ve üst menfezlerin olması veya fan boşluğunun olması bile yeterli olabilir. Kabin taban alanından %50 veya daha fazlası kadar büyükse üstten basılacak fanın basıncı aşağıya inişte sıkışan hava basıncına göre daha fazla olmalıdır. Kabin içine mümkünse hava yukarıdan basılıp aşağıdan toplanmalıdır. Kabin taze hava fanının önüne hepa filtre takılması önerilir.
Asansör kuyularının bakım ve temizliği sağlanmalı, bakım periyodunda kuyu temizliği kayıt altına alınmalıdır. İşlem şekli ve süreci İklimlendirme Teknik Kurulu tarafından yayımlanan bakım ve işletme prosedürlerine göre belirlenmelidir. Kuyu diplerinde oluşacak nem ve su birikintisi için süzgeç pis su pompası vb. tesisatlar oluşturularak önlem alınmalı ve zeminin kuru kalması sağlanmalıdır.

I) SAUNA–HAMAM VE BUHAR ODALARI

Sauna, hamam ve buhar odaları pandemi döneminde kullanılmamalıdır. Ancak aşağıdaki hijyen koşullarının sağlanması şartıyla kullanılabilir; Saunalar; 5 metrekare alana 1 kullanıcı olacak şekilde kullanılabilir. 240 cm kotundaki sıcaklık sensörünün 90˚C algılayacağı bir otomasyon ile kullanılabilir. Ayrıca saunalarda izin verilen saunanın bir aile olarak kullanmak istemesi ya da birlikte girmeyi kabul eden bir grup olarak kullanması durumunda 2,5 metrekareye 1 kişi esasına göre kullanılabilir. Buhar odaları ve Türk hamamları ise, sadece kullanıcıların bir aile olarak kullanmak istemesi ya da birlikte girmeyi kabul eden bir grup olarak kullanması durumunda 2,5 metrekareye 1 kişi esasına göre kullanılabilir. Bunun dışındaki münferit kullanımlar için aynı anda tek kişinin kullanımına müsaade edilmelidir. Her kullanıcı / kullanıcı grubu değişiminden sonra hamam ve buhar odalarında duvar, zemin, oturma grupları, varsa göbek taşları, kese masaları, kurnalar, kurna muslukları, su kanalları dezenfekte edilmelidir. Buhar odalarında, bu işleme ek olarak, buhar jeneratöründeki su, kaynama öncesi sürede olası bir buhar ya da sıvı iletimini engellemek için, her kullanıcı / kullanıcı grubu değişiminde boşaltılıp yeniden doldurulmalıdır. Buhar odaları ve saunalarda sadece kirli hava emişi ve taze hava beslemesi vardır. Bunlar da merkezi bir havalandırma sistemine bağlı olmamalıdır. Dezenfeksiyon süreçleri kayıt altına alınacaktır.

İ) HAVUZLAR

Havuzlar pandemi kurulundan çıkan havuz kullanma yönergesine göre kullanımı tanımlanacaktır.

4-ÖNERİLEN İŞ AKIŞI

4.1) Otelin mevcut mekanik tesisat projesi varsa bu projelerden faydalanarak, projesi yoksa mekanik tesisat röleve çalışması yapılarak aşağıdaki içerikleri belirtilen projelerin kolon şemaları hazırlanacaktır. Kolon Şemaları hazırlanacak olan projeler aşağıdaki gibidir. Klima Santralleri Havalandırma Sistemleri Egzoz Aspiratörleri Isıtma Sistemleri Soğutma Sistemleri Sıhhi Tesisat (Ortak kullanımlar)

4.2) Bu şemalar üzerinden projeyi anlatan rapor, pandemi senaryosu ve bu senaryoya uygun hesap raporu hazırlanacaktır.

4.2.1) RAPOR VE İÇERİKLERİ:

Projenin İli :

Projenin ısı Bölgesi:

Yapının Kullanma Amacı:

Kullanılan Enerji:

Yapıda Bulanan tesisat Sistemleri:

Atık Yönetim Sistemi:

Pandemi Mahal Şartları:

Yaz Rejiminde: 30°C KT (Maksimum), %40-%60 RH

Kış Rejiminde : 18°C KT (Minumum), %40-%60 RH önerimizdir.

Batarya kapasitesini artırmak amacıyla soğutma grubunun 7-12°C yerine, 6-11°C veya 5-10°C vb. farklı çalışma rejimlerinde, üretici firmadan da bu konunun uygunluk teyidi alınarak kullanılması değerlendirilmelidir.

Ortak Alanlardaki kişi kapasitesi: % 50 azaltılacaktır.

Ortak Alanlardaki Aydınlatma kapasitesi: % 50 azaltılacaktır.

4.2.2) PANDEMİ SENARYOSU:

Otelde bulunan tüm mekanik sistemlerin çalışma pozisyonlarını otomatik olarak değiştirip başka bir rejimde işletmeye devam edecekleri senaryodur. Pandemi kararı verildiğinde sistem pandemi pozisyonunda çalışmaya geçecektir. Pandemi kararı iptal edildiğinde otomatik olarak pozisyonlar değiştirilecek normal işletme koşullarına dönülecektir. Mevcut sisteme buna uygun değil ise otomasyon yazılımları, otomatik kontrol vanaları, otomatik kontrol damperleri ve motorları ilave edilecektir.

4.2.3) PANDEMİ SENARYOSU İÇİN HESAPLAR:

Pandemi senaryosunda çalıştırılacak ve devreden çıkarılacak cihazların durumuna göre kapasitelerin yeterli olup olmadığı kontrol edilecek santral bataryalarında, fanlarda, pompalarda, ısıtma soğutma sistemlerinde hesaplamalara bağlı olarak gerekli olan düzenlemeler yapılacaktır.

4.3) Hazırlanan senaryo İKLİMLENDİRME TEKNİK KURULU'na onaylatılacak. İllerinde bulunan MMO Şube veya Temsilciliği kanalı ile süreç işletilecek Yatırımcı bu pandemi senaryosunun uygulamasını yaptıracaktır.

4.4) Yapılan uygulamanın test ve kontrolleri İKLİMLENDİRME TEKNİK KURULU tarafından yetkilendirilecek MMO Şube veya Temsilciliği kanalı ile süreç işletilecek ve İşletme onayı verilerek çalıştırılacaktır.

4.5) Eksik işlemler olması halinde rapor tutulup süre verilecektir.

MMO İKLİMLENDİRME TEKNİK KURULU

ESSİAD (Ege Soğutma Sanayicileri İş Adamları Derneği) ISKAV (Isıtma Soğutma Klima Araştırma ve Eğitim Vakfı) İSKİD (İklimlendirme Soğutma Klima İmalatçıları Derneği) MMO (Makina Mühendisleri Odası) MTMD (Mekanik Tesisat Müteahhitleri Derneği) MÜKAD (Mühendis ve Mimar Kadınlar Derneği) TRFMA (Tesis Yönetim Derneği) TTMD (Türk Tesisat Mühendisleri Derneği) UTTMD (Uluslararası Tesis Teknik Müdürleri Derneği)

UZMAN HEKİMLER: Prof. Dr. Ali Osman Karababa, Prof. Dr. Ayşın Zeytinoğlu, Prof. Dr. Candan Çiçek, Prof. Dr. Dilek Yeşim Metin, Doç. Dr. Ebru Ortaç Ersoy, Prof. Dr. Feride Aksu Tanık