1. ZeroBuild Türkiye ‘21’ hakkında bilgi verir misiniz?
ZeroBuild Türkiye’21 Genel Sekreteri Yasemin SomuncuTüketilen enerjinin büyük kısmının ithal edildiği, enerji tasarrufunun her geçen gün daha iyi anlaşıldığı ülkemizde, sadece binalarda kullanmak için her sene yaklaşık 15 milyar dolar enerji ithal ediyoruz. Enerji verimliliğinin arttırılması, fosil yakıt kullanımının minimuma indirilmesi ve aynı anda yenilenebilir enerji kaynaklarına odaklanılması herkesin gündeminde. Dünyada birçok başarılı örneği bulunan ve aynı zamanda birçok ülkenin de eylem planlarında yer alan Sıfır Enerji Binalara dönüşüm bu nedenlerle bu yıl ikincisi düzenlenecek ZeroBuild Türkiye’nin merkezini oluşturuyor.
ZeroBuild Türkiye’21 ile enerji tasarrufunda büyük önemi olan Sıfır Enerji Binalar konusunda gerçekleştirilmiş örnekleri paylaşarak, uygulamaların her boyutta günlük hayatın olağan akışına dahil edilmesi, farkındalığın yaygınlaşması ve kamuoyunun dikkatini çekmeyi amaçlıyoruz. Dünya örneklerinin paylaşımı ile tüm paydaşlara bir yol haritası sunabilmenin ötesinde ülkemizin sahip olduğu mimarlık-mühendislik-finans bilgisi ve üretim-sanayi kabiliyetleri ile Sıfır Enerji Binalar’a ulaşmanın aslında hiç de zor olmadığını bu yıl tekrar vurgulayacağız. Açılış oturumuna sıfır enerji binaların sürdürülebilir kalkınmadaki rolü ile başlayacak olan ZeroBuild Türkiye’21’e bakanlıklar düzeyinde konuşmacı katılımı sağlanacak. Enerji verimliliği finansmanı konusunda oturumun konuşmacıları olan finans kurumlarının görüşleri ve TurSEFF değerlendirmeleri konu edilecek.
Bu yıl forum kapsamında ilk kez ZeroBuild Akademi Günü yer alacak. T.C. Milli Eğitim Bakanlığı ile “1000 Okul Projesi” kapsamında gerçekleştireceğimiz günün programında mesleki ve teknik lise öğretmenleri ile sıfır enerji binalar özelinde mesleki ve teknik eğitim alanına katkı sağlamak için bilgi paylaşımı yapılacak.
Ayrıca bu yıl forumumuzda gençler de bizlerle. Forumun son günü gerçekleşecek büyük kapanış oturumunda ZeroBuild Üniversiteler Ağı’nı temsilen gençler değerlendirmelerde bulunacaklar ve geniş katılımlı bir kampanyayı başlatacaklar.
Bu yıl ikincisini düzenlediğimiz ZeroBuild Türkiye’21 ile 2020 yılında ulaşılan ağ sayısın iki katına çıkartarak daha geniş kitlelere, mesleklere ve yaş gruplarına ulaşmayı hedefledik ve çalışmalarımızı bu doğrultuda ilerlettik.

2. Eylül ayında düzenlenecek ZeroBuild Türkiye’21’de hangi konular işlenecek?
ZeroBuild Türkiye’21“Hemen Şimdi Harekete Geç!” sloganı ile gerçekleştireceğimiz ZeroBuild Türkiye’21’de Sıfır Enerji Binalar, 35 ülkeden 110 fikir önderi tarafından ve her biri Birleşmiş Milletler tarafından 2030 yılı için belirlenen “Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları”na referans veren 30 oturumda hayata geçirilecek. ZeroBuild Türkiye’21 ile enerji verimliliğinde ve emisyon salınımının azaltılmasında büyük önemi olan Sıfır Enerji Binalar konusunda farklı iklim koşullarında gerçekleştirilmiş örnekleri paylaşarak, uygulamaların her boyutta günlük hayatın olağan akışına dahil edilmesi, farkındalığın daha da yaygınlaşması ve kamuoyunun dikkatini çekerek hızla gereken tedbirlerin alınmasının sağlanmasını amaçlıyoruz. Dünya örneklerinin paylaşımı ile tüm paydaşlara bir yol haritası sunabilmenin ötesinde ülkemizin sahip olduğu mimarlık-mühendislik-finans bilgisi ve üretim-sanayi kabiliyetleri ile Sıfır Enerji Binalar’a ulaşmanın aslında hiç de zor olmadığını bu yıl tekrar vurgulayacağız. Açılış oturumuna sıfır enerji binaların sürdürülebilir kalkınmadaki rolü ile başlanacak olan ZeroBuild Türkiye’21’e bakanlıklar düzeyinde konuşmacı katılımı sağlanacak. Enerji verimliliği finansmanı konusunda oturumun konuşmacıları olan finans kurumlarının görüşleri ve TurSEFF değerlendirmeleri konu edilecek.

Forum kapsamında enerji verimliliğinde büyük önem taşıyan Sıfır Enerji Binalar konusu tüm ana ve yan sektörleri de kapsayacak şekilde her açıdan ele alınacak, gerçekleştirilmiş iyi örnekleri masaya yatırılırken, uygulamaların her boyutta günlük hayatın olağan akışına dahil edilmesi ve mevzuatta en gerçekçi ve günün koşullarına göre yer alması için konuya dair her sektörden fikir önderleri bilgilerini paylaşacak.

Yüzde 100 Sıfır Enerji Binalara dönüşümü desteklemek amacıyla kamu, özel sektör, akademisyenler, gazeteciler, inşaat malzemesi üreticileri, sivil toplum kuruluşları, üniversite öğrencileri, mimarlar, mühendisler, konut sakinleri, çevre gönüllüleri gibi birçok farklı kitleyi buluşturacak.

ZeroBuild Türkiye’21’de “Sıfır Enerji Binaların Sürdürülebilir Kalkınmadaki Rolü” başlığı ile açılış oturumu 22 Eylül’de gerçekleşecek olup, Yeşil Tedarik Stratejileri, AB standartlarına uyum, Yeşil Mutabakat ve Türkiye’ye etkileri konularında; etkinliğin ikinci gününde enerji verimliliği finansmanı, bina ve malzeme sertifikasyon sistemleri, binalara entegre fotovoltaikler, ölçme ve doğrulama konularında uzmanların bilgi paylaşımlarıyla devam edecek. Etkinliğin 3. günü olan SEPEV Günü, 24 Eylül’de Sıfır Enerji ve Pasif Ev Derneği (SEPEV) ile ortak gerçekleştirilecek olup, dünyadan ve Türkiye’den sertifikalandırılmış veya sertifikalandırılmak üzere olan somut farklı bina tipolojileri masaya yatırılacak.

Forumun 4. günü ise “Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları”ının 3. maddesi “Sağlıklı ve Kaliteli Yaşam”a, 4. maddesi “Nitelikli Eğitim”e, 7. maddesi “Erişilebilir ve Temiz Enerji”ye ve 11. maddesi “Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar”a hizmet edecek. ZeroBuild Akademi başlığında T.C. Milli Eğitim Bakanlığı ile “1000 Okul Projesi” kapsamında ortaklaşa gerçekleştirilecek günün açılış konuşmasını, M.E.B. Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü Sosyal Ortaklar ve Projeler Daire Başkanı Sayın Serkan Gür yapacak ve çok değerli uzman akademisyenlerin katılımıyla mesleki ve teknik lise öğretmenlerine Sıfır Enerji Binalar özelinde güncel bilgiler aktarılacak, Sıfır Enerji Binalar’a ve yerleşkelere hızla ulaşmak üzere yöntemler paylaşılacak. Sayın mesleki ve teknik lise öğretmenlerimizin bu çok değerli bilgileri öğrencilerine aktarmaları, bu yılki forumumuzun en önemli kazançlarından biri olacaktır.

Sıfır Enerji BinalarBu yıl forumumuzda gençler de bizlerle. Forumun son günü gerçekleşecek büyük kapanış oturumunda ZeroBuild Üniversiteler Ağı’nı temsilen gençler değerlendirmelerde bulunacaklar ve İklimder’in öncülüğü ve EYODER’in desteğiyle Türkiye çapında geniş katılımlı bir kampanyayı başlatacaklar. Kampanyanın devam ettiği süreçte bizleri destekleyen sivil toplum kuruluşlarının da dahil olacağını umuyoruz.
22-26 Eylül 2021 tarihleri arasında 5 gün boyunca dijital ortamda ve eş zamanlı simultane hizmeti ile gerçekleştirilecek olan ZeroBuild Türkiye’21’e www.turkiye.zerobuild.org adresinden ücretsiz olarak kayıt olabilir foruma dair tüm bilgilere web sitemizden ve @zerobuildTR / ZeroBuildTürkiye sosyal medya hesaplarımızdan ulaşılabilirsiniz.

3. ZeroBuild Türkiye ‘21 sloganı “Right Now, GO!”. Bu sloganla vermek istediğiniz mesaj nedir?
İklim krizinin etkilerini bu yıl çok ağır yaşıyoruz ve artık “yeşil aklama (green wash)” için gezegenimizin zamanı yok. Kaliforniya’da kasaba yok eden, komşumuz Yunanistan’ın ikinci büyük adasını harap eden, Sibirya’da dev ölçekte alanları yutan ve Türkiye Cumhuriyeti tarihi boyunca en fazla orman alanını, içlerindeki yaşamları ile beraber küle dönüştüren yangınlar, benzeri görülmemiş “ısı kubbesi”nden kaynaklandı. Geçen ay, Almanya ve Belçika'da tablo gibi kasabaları süpüren ve 200'den fazla insanı öldüren seller meydana geldi. IPCC Altıncı Değerlendirme Raporu’na göre Nijerya, Lagos gibi kıyı mega kentleri, 20. yüzyılın başından bu yana yaklaşık 20 cm’lik ortalama deniz seviyesindeki artışın neden olduğu sık ve yaygın sel baskınlarıyla başa çıkmakta zorlanıyorlar. Okyanuslar yükseliyor çünkü buzullar ve buz tabakaları eriyor ve daha sıcak su, soğuk sudan daha fazla hacim kaplıyor. Bu ay Karadeniz kıyılarımız, aşırı yağışların etkisi altında can ve mal kayıpları ile başa çıkmaya çalışıyor.

Tüm bunlar, atmosferdeki karbondioksit konsantrasyonunu yüzde 47 artıran ve daha da güçlü bir sera gazı olan metan konsantrasyonunu büyük ölçüde artıran insan faaliyetinin neden olduğu küresel ısınmanın sonucu. IPCC, "Küresel yüzey sıcaklığı, dikkate alınan tüm emisyon senaryoları altında en azından yüzyılın ortalarına kadar artmaya devam edecek." diyor.

Bu yüzden, yarattığımız daha sıcak dünyaya uyum sağlamaktan başka seçeneğimiz yok ve şimdi içinde yaşamak zorundayız. Aşırı sıcaklık, kuraklık ve yangınla başa çıkmak için orman yönetimi yöntemlerimizi gözden geçirmemiz gerekiyor. Ama daha büyük zorluk, gelişmekte olan dünyada milyarlarca insanın fosil yakıtları yakmak yerine sürdürülebilir enerji kaynakları aracılığıyla orta sınıf yaşam standartlarına ulaşmasının yollarını bulmak. Bu nedenle, güneş enerjisi ve enerji depolama gibi yeni teknolojilere yapılan yatırımların önceliklendirilmesi gerekiyor. IPCC’ye göre hala ufak bir şansımız var. Bu şansımızı değerlendirmek bizim ellerimizde. Öncelikle tükettiğimiz enerjiyi en aza indireceğiz. Bunu yapmak için elimizde her türlü bilgi, insan kaynağı ve malzeme mevcut. Sonrasında da hala ihtiyaç duyduğumuz enerjiyi yenilenebilir kaynaklardan karşılayacağız. Yapabiliriz; değil mi? “Yarın değil, haftaya değil, seneye değil… Haydi, Hemen Şimdi!” demek için okuyucularımızı da ücretsiz forumumuza kayıt olmaya davet ediyoruz ki, gelecek nesiller bizleri güzel ansın.

4. Sıfır enerji binalar konusunda Türkiye ve dünya üzerinden değerlendirmeleriniz nelerdir?

Türkiye’nin ortak üye olduğu Avrupa Birliği’nde 1 Ocak 2021 itibariyle ‘Sıfır Enerji Binalar’a dönüşüm zorunlu hale gelmişti. Yeşil Mutabakat ile birlikte Sıfır Enerji Binalar ve ötesinde Sıfır Karbon Binalar bütün dünyada ulaşılacak hedefler olarak ortaya konmaya başlandı ve devletler ve uluslararası kuruluşlar hızla bu doğrultuda çalışmalarını şekillendiriyorlar. Dolayısıyla önümüzde birçok örnek mevcut. İklim krizinin sonucu olan devasa ölçekte orman yangınları, son günlerde ormanlarımızı, hayvanlarımızı, evlerimizi, doğup büyüdüğümüz yerlerimizi bizlerden hızla koparmaya başladı. Bu acıları daha fazla yaşamamak üzere hızla bizim de yürürlükteki kanun ve yönetmeliklerimizde Sıfır Enerji Binalar’a dönüşümün zorunlu hale gelmesini bekliyoruz. Bir yandan ulusal, bir yandan da yerel yönetimlerin izleyecekleri yol haritaları var. Artık bunları uygulamak ve kontrol mekanizmalarını hayata geçirmek çok önemli. İklim krizi bütün dünyanın sorunu ve herkes elini taşın altına koymak zorunda.

Türkiye’deki binalarda enerji performansı iyileştirme politikaları kapsamında T. C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından 20 Aralık 2020 tarihinde Neredeyse Sıfır Enerjili Binalar (NSEB) için Rehber Kitap yayınlanmıştı. ZeroBuild Türkiye’21 ile yürürlükteki kanunları göz önüne alarak, önemli olan NSEB rehberinde yapılan tanımlamaların bir adım ötesine uzanarak Sıfır Enerji Binalar kavramına dikkatleri çekmenin yanı sıra, Avrupa Birliği’nde 1 Ocak 2021 itibariyle zorunlu hale getirilen Sıfır Enerji Binalar’a dönüşümün ülke gündeminde yer almasının ötesinde, uygulanması için Türkiye ve dünya kanaat önderleri ile birlikte kentsel dönüşümde yapılan yeni binalarda yeni yol haritaları kapsamında konuyu hem ulusal ölçekte, hem de yerel ölçekte her açıdan ele alacağız.

ZeroBuild Türkiye’21Bu noktada yerel yönetimlerin yapabileceklerini açmak isteriz. Türkiye’de her beş yılda bir belediyeler beş yıllık stratejik planlamalarını hazırlarlar. Beş yıllık stratejik planlar, seçimleri takip eden ilk altı ayda hazırlanır ve altıncı ayın hemen ardından uygulanmaya başlanır. Stratejik planlar hazırlanır iken Sıfır Enerji Binalar ve Mahalleler ile ilgili kodların ve standartların stratejik planlamalara dahil edilmesi ve uygulanması rahatlıkla sağlanabilir. Her bir belediyenin meclisinde il bazlı veya ilçe bazlı onaylanacak kararlar ile hızla hayata geçirilebilir. Türkiye’nin iklim şartları göz önüne alındığında güney cephelerde dayanıklı panjurlar kullanılarak güneş ışınlarının camlardan içeri girmesi önlenebileceği gibi, yeni yapılan binalarda yeşil çatı uygulamaları ve çatılarda kullanılmak üzere yenilenebilir enerji teknolojileri zorunlu hale getirilebilir. Bu zorunluluklar için imar mevzuatlarında gerçekleştirilecek iyileştirmeler sayesinde, vatandaşların projelendirme ve ruhsatlandırma sürecinde kottan kazanmaya çalışma, Taban Alanı Kat Sayısı (TAKS), Kat Alanı Kat Sayısı (KAKS) verilerini azami mekan kazanmaya çalışmak yerine, binalarını yönlendirmelerden başlamak üzere, Sıfır Enerji Binalara evriltmeye yönleneceklerdir.

Ayrıca, yenilenebilir enerji kaynaklarından enerji üretiminde belediyelerin önemli yetkileri bulunmaktadır. Sıfır Enerji Binaların yenilenebilir enerji kaynakları ile entegre yapısı nedeniyle elektriğini yenilenebilir enerji kaynaklarından üretmek isteyen tüketiciler için belediyelerce talep edilen bürokratik işlemlerin azaltılması ve kolaylaştırılması da belediyelerin ellerindedir. İşin özü: sıfır enerji binalara en kısa sürede dönüşümü gerçekleştirmek için, her kesimin elini taşın altına koyması ve diğer paydaşların önünü açması çok önemli.