Sempozyum sonuçları ÖNERİLER
1. Her yıl daha fazla dışa bağımlı hale gelen enerji sektörünün sevk ve idaresinde yüksek bağımlı enerji politikalarından vazgeçilmeli; enerji üretiminde ulusal kaynaklara ve yenilenebilir enerji kaynaklarına öncelik verilmelidir. Ülkemizin enerji bağımsızlığı için yeterli öz kaynağımız mevcuttur.
2.    Yerli, yeni ve yenilenebilir enerji kaynaklarına dayalı ciddi bir ulusal planlama eşliğinde enerjideki dışa bağımlılığı azaltabilecek ve giderek ortadan kaldırabilecek planlama, üretim ve denetim aşamalarında ulusal çıkarları gözeten enerji politikaları ve stratejileri uygulanmalı, ülkemizi uluslararası alanlarda bağımsız ve güçlü kılabileceğimiz bir “Enerji Yönetimi” anlayışı benimsenmelidir.
3.    İlgili yasalarda güneş enerjisi çok az bir yer tutmaktadır. Yenilebilir Enerji Kaynakları Yasasındaki yatırımların özendirilmesi için teşvik yönetmeliği elektrik üretiminin dışındaki ısıl uygulama alanları da kapsayacak şekilde yeniden düzenlenmelidir.
4.    Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımına yönelik Ar-Ge faaliyetlerinde üniversitelerden etkin bir şekilde yararlanılmalı; yaygın şekilde Yenilenebilir Enerji Araştırma Merkezleri kurulmalı, bu merkezlerin koordineli çalışmaları sağlanmalıdır.
5.    Güneşten elektrik enerjisi elde edilmesinde uzun vadede başarılı sonuçlar alınabilmesi için öncelikle ülkemizdeki teknolojinin geldiği seviye tespit edilmeli; Ar-Ge faaliyetlerinin kapsamı ve yöntemi belirlenmeli, takiben pilot tesis, üretim tesisleri ve imalat montaj aşamaları planlanmalıdır. Fotovoltaik tesislerin yerli üretimi için üniversite, meslek örgütleri, sanayi işbirliği ile yerli üretimi hedeflenmeli ve kamu tarafından teşvik edilmelidir.
6.    Konutlarda tüketilen enerjinin % 80’i ısınmaya harcanması nedeniyle güneş mimarisi önemsenerek uygulamalı, büyük şehirlerden başlanarak yeni yapılmakta olan binalarda, şehir ve imar planlarında güneş mimarisine uygun şekilde tasarım, yapım ve yalıtıma önem verilmeli; % 30’lara varan enerji kazancı sağlayan mimari özellikler kullanılmalı; ilgili meslek odalarıyla işbirliği içinde bilgilendirme çalışmaları yapılmalıdır.
7.    01.04.2010 tarihli “Binalarda Enerji Performansı Yönetmeliği”, yenilebilir enerjilerden daha fazla faydalanılacak şekilde revize edilmeli; yönetmeliğin ilişkili olduğu kat mülkiyeti gibi kanunlarla olan çelişkileri giderilmelidir.
8.    Güneş enerjili sıcak su sistemlerinin yaygınlaşması ile güneş kolektörlerinin tüketici bazında kullanımı teşvik edilmeli; endüstriyel tesislerde, nüfusun ve enerji tüketiminin yoğun olduğu büyük kentlerde, özellikle çok katlı binalarda yerel yönetimlerle işbirliği yapılarak güneş kolektörlerinin yaygın kullanımı için çalışmalar yapılmalı, kolektörler ve aksesuarlarında KDV % 1’e düşürülmelidir. Düşük gelir gruplarının sıcak su ihtiyaçları ve hatta ısıtma desteği olarak güneş enerjisi sistemi kullanabilmeleri için kamu tarafından doğrudan maddi destek sağlanmalıdır.
9.    Güneş enerjili sıcak su kullanımının az olduğu bölge ve kesimlerde kat mülkiyeti açısından çatılara güneş enerjisi sistemleri konulmasıyla ilgili sorunları çözüme kavuşturan yasal düzenlemeler yapılmalı; görsel kirlilik engellenmelidir.
10.    Güneş enerjisi kolektörleriyle ilgili TSE standartlarının eksiklikleri giderilerek güncellenmeli, paket ve toplu sistemlerin üretimi ve montajıyla ilgili yeni standartlar üretilerek uygulamaya geçirilmelidir.
11.    Güneş enerjisi sistemlerinin testlerinin yapıldığı akredite laboratuarların ulusal düzeyde oluşturulması ve yaygınlaştırılması için gerekli girişimler yapılmalı, yurt dışındaki laboratuarlara ödenen test ücretlerinin yurt içinde kalması sağlanmalıdır.
12.    Pompalı güneş enerjisi sistemlerinin kurulmasının yaygınlaşmasına yönelik düşük KDV uygulanması, bu sistemi kullanan binalar için çevre temizlik veya emlak vergisinden bir sürelik muafiyet v.b. uygulamalarla teşviki sağlanmalı, imar yönetmelikleri buna göre revize edilmelidir.
13.    Türkiye’de güneş enerjisinden su ısıtma sektörü son yıllarda gittikçe artan oranda, Uzakdoğu (Çin) kaynaklı ithal ürünlerin baskısı altındadır. Çin’in ihracatta sağladığı özel ve yüksek destekleri arkasına alan Çinli firmalar her yıl % 50 – % 100 gibi katlayan oranlarda satışlarını ülkemizde artırmaktadır. Oluşan üretim kaybı, pazar küçülmesi, niteliksiz ürünlerin ülkeye girmesi gibi hususların önlenebilmesi için devlet kurumlarının konu ile ilgilenmeleri ve gereken tedbirlerin alınması gerekmektedir. Yerli üretimi özendirecek, koruyacak ve geliştirecek tedbirler alınmalıdır.
14.    Güneşten elektrik üretmek için güneş santral alanlarının uygun yerlere yerleştirilmesi için ön fizibilite çalışmalarının daha hassas yapılmasına ve tarım arazilerinin,ormanlık alanların, meraların, SİT ve ören alanlarının yok olmamasına dikkat edilmelidir.
15.    Elektrik tüketiminde şebeke üzerindeki yükü azaltmak ve bireysel güneş elektriğinin şebekeye bağlanması için gerekli şebeke kriterleri ile ilgili ikincil mevzuat hızlı bir şekilde tamamlanmalıdır.
16.    Eğitim kurumlarında ısıtma, soğutma, sıcak su, elektrik gibi enerji tüketimine yönelik yenilebilir enerji kaynaklarının kullanımına başlanmalı, yeni nesillerin yenilebilir enerjilerin kullanımına yatkın, bilinçli olması sağlanmalıdır.
17.    Sanayide enerji verimliliği ve binalarda eneri yöneticiliği kurs ve eğitimlerinde yenilenebilir enerji konularına daha geniş yer verilmelidir.
18.    Güneş enerjisi ile ilgili projeler tüm kurum ve kuruluşlarca desteklemelidir.
19.    Türkiye’de de “Güneşkent” uygulamaları başlatılmalı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından gerekli çerçeve belirlenmeli, yasal altyapısı oluşturulmalı, teşvikler sağlanmalıdır.
TMMOB MAKİNE MÜHENDİSLERİ ODASI