TMMOB, doğalgazlı cihazlar ve bacagazı zehirlenmelerine karşı neler yapılması gerektiği üzerinde duruyor ve yaşanan olaylarda genellikle kaçak cihaz bağlantılarının yapıldığı, bu bağlantıların ve mekanların standartlara uymadığı ve yanısıra standart dışı ürünlerin kullanılması sonucu üzücü olayların gerçekleştiği üzerinde duruyor.
Doğalgaz cihazını bacaya bağlayan atık gaz çıkış borusu periyodik olarak denetlenmeli, yırtık, delik ve benzeri deformasyona uğramış atık gaz boruları standartlara uygun malzemelerle mutlaka yenilenmelidir. Bu borular, baca gazlarından, yoğuşmadan ve ısıdan etkilenmeyecek kalite ve kalınlıkta olmalı, yukarıda bahsettiğimiz periyodik denetimlerde de, bu husus dikkate alınmalıdır. Atık gaz borusu olarak, çok çabuk deforme olan esnek alüminyum bağlantı malzemesi kullanımı uygulamasına son verilmeli, cihaz bağlantılarında sabit bağlantılar yapılmalı, mutlaka esnek bağlantı gereken yerlerde ise, paslanmaz esnek çelik boruların kullanılması gerekmektedir.1 m3 doğalgazın yakılabilmesi için yaklaşık 10 m3 taze havaya ihtiyaç bulunmaktadır. Yanma havası bu cihazların konulduğu mahallere yerleştirilen ventilasyon (havalandırma) menfezleri vasıtasıyla sağlanmaktadır. Bu menfezlerin mutlaka bulunması ve hiçbir şekilde kapatılmaması gerekmektedir. Ancak yine bilinçsizlik ve ihmalden kaynaklı olarak, soğuk hava girişini engellemek için bu menfezler kapatılabilmektedir. Bu nedenle ortamda yeterli hava kalmaması sonucu, doğalgazın yol açtığı boğulmalar da sık görülmektedir.
Şofben mutlaka bacaya bağlanmalı, baca bağlantısı olmayan (bina aydınlığına v.b. bağlı) şofben asla çalıştırılmamalıdır.
Cihaz alırken, mümkünse cihaz çalışır halde görülmeye çalışılmalıdır. Alınan cihazın kalite belgesi ve garantilerine dikkat edilmelidir.
Şofbenin monte edileceği mekan yeterli büyüklükte olmalıdır. Şofben mümkünse banyo mutfak gibi yerler yerine balkona veya başka bir mekana takılmalıdır. Şofbenin montajı mutlaka yetkili servis tarafından yapılmalıdır. Şofben zehirlenmeleri genellikle gaz kaçaklarından değil, yeterli havalandırma yapılmayan yerlerde oksijen oranının düşmesi sonucunda karbonmonoksit oranının yükselmesiyle gerçekleştiği için şofbenin kullanıldığı yere sürekli temiz hava girmesi sağlanmalıdır. Bacaların her sezon en az bir kez temizlenmesi gerekir. Mevcut düzenlemelerde bu konuda da bir boşluk bulunmakta, baca temizliği tüketicinin sorumluluğuna terk edilmektedir. Bu durumun da yasalarla güvence altına alınması ve kamusal denetimin sağlanması, bir zorunluluktur.
Karbon monoksit gazının ortamda belirli bir seviyeye ulaşması durumunda veya herhangi bir gaz kaçağı durumunda alarm veren sensörler mevcuttur. Bu aygıtların kullanımının yaygınlaştırılması ve zorunlu hale getirilmesi, bu tür acıları yaşamamızın büyük ölçüde önüne geçecektir.
4646 sayılı Doğalgaz Kanununa bağlı yönetmelikler uyarınca, doğalgaz iç tesisatlarının Doğalgaz İç Tesisat Yetki Belgesi‘ne sahip bir makina mühendisinin tam zamanlı olarak çalıştığı şirketlerce yürütülmesi zorunludur. Odamızca bu hizmetleri verecek şirketler tescillenmekte ve kendilerine büro tescil belgesi verilmektedir. Bunun yanı sıra bu mühendislerce yürütülen hizmetler, her proje bazında Oda mesleki denetiminden geçirilmekte, yetkili mühendisin firmada halen çalışıp çalışmadığı, mesleki açıdan bir ceza alıp almadığı kontrol edilmekte idi. Son yayınlanan bir genelge ile bu zorunluluk ortadan kaldırıldı. Ayrıca birçok gaz dağıtım şirketi, hizmetin kamusal niteliğini göz ardı ederek, söz konusu MMO Büro Tescil Belgesi’ni şirketin yetkilendirmesi aşamasında da aramamaktadır. Bu durum gelecekte şimdi olduğundan daha büyük facialara yol açacaktır.
Doğalgaz uygulamaları konusunda yaşanan bir dizi sıkıntı ve sorunun aşılması, gaz dağıtım şirketleriyle, bu hizmetleri veren mühendislerin üyesi olduğu Makina Mühendisleri Odası’yla, sıkı bir iş birliği ve koordinasyonun tesis edilmesinden geçmektedir. Bu koordinasyonu gerçekleştirmekten kaçınan bütün idareler doğabilecek her türlü kaza ve yanlış uygulamaların sorumluluk ve yükümlülüklerinden kaçınamaz.
SOBA-ŞOFBEN-BACA KAZALARINA KARŞI GEREKLİ BİLGİ VE ÖNLEMLER
http://www.mmo.org.tr/resimler/dosya_ekler/ea2db50e62ceefc_ek.pdf
